Porodična psihoterapija
Sistemska porodična terapija je terapijski model čiji se pristup ogleda u shvatanju porodice kao sistema (celine), koja se sastoji od subsistema (bračni, roditeljski, sibling-braća i sestre) i pojedinaca.
Delovi sistema su u međusobnoj interakciji i kroz nju utiču jedni na druge. Promena u jednom delu porodičnog sistema utiče na promene u ostalim delovima.
Takva međuzavisnost pokazuje da je svaki pojedinac velikim delom oblikovan porodicom iz koje potiče (njenom strukturom, organizacijom, specifičnim odnosima među članovima, načinom komunikacije, pravilima koja vladaju u njoj).
Porodica u kojoj smo rođeni, rastemo, razvijamo se, učimo o sebi i drugima, formiramo obrasce ponašanja i interakcija jeste naša porodica porekla.
Najranija iskustva koja smo stekli u porodici porekla boje kvalitet odnosa koje ostvarujemo tokom života.
Birajući životnog partnera formiramo nuklearnu porodicu u kojoj nastavljamo zajednički život unoseći svesno i nesvesno sve što smo do tada naučili i utkali u svoje iskustvo o međusobnim odnosima i relacijama.
Zavisno od iskustva koje smo imali, naši odnosi će biti manje ili više funkcionalni.
Funkcionalnim porodicama smatraju se one porodice koje uspevaju da se menjaju i prilagođavaju novonastalom kontekstu uvažavajući potrebe svakog pojedinačnog člana kao i potrebe ili zahteve širih sistema čijih su deo.
Problemi u porodičnoj terapiji posmatraju se na nivou relacija i tako se, umesto u pojedincu, problemi razmatraju porodičnom kontekstu. Dakle, problem nikad nije u pojedincu već u odnosima i relacijama koje ostvaruje u porodici. Može se reći da su porodični odnosi klijent terapije.
Cilj terapije je promena (u ponašanju, sistemu), kojom se postižu funkcionalniji porodični odnosi koji će doprineti daljem razvoju porodice i njenom napredovanju kroz vreme, kao i postizanju ciljeva koje porodica sebi postavlja. Takođe, istovremeno je važno individualno napredovanje svakog člana za sebe, u skladu sa sopstvenim potencijalima i ličnim ciljevima.
Ukoliko je potrebno, u rad se uključuju i širi sistemi kao i drugi sistemi sa kojim porodica ostvaruje odnose (članovi proširene porodice, škola, radna organizacija).
Sistemski pristup daje rezultate u radu sa porodicama, partnerima i pojedincima. U radu sa pojednicima bazira se na prevladavanju ličnih teškoća ali u skladu sa razumevanjem porodičnog konteksta iz kog pojedinac potiče i načina na koji ga isti oblikuje.
Sistemski pristup je koristan u rešavanju problema koji su deo razvojnih očekivanih promena, proisteklih iz različitih faza životnog ciklusa porodice ili pojedinca, a koje nameću potrebu za adaptacijom, kao i onih iznenadnih i neočekivanih promena koje mogu izazvati krizu u individualnom i porodičnom funkcionisanju.
Problemi kod kojih je sistemska porodična psihoterapija dobar izbor:
• Razvojni problemi porodice i adaptacija na novonastale okolnosti: ulazak u brak, rođenje deteta, polazak deteta i školu/vrtić, adolescencija, razdvajanje dece i roditelja, starost roditelja i život bez dece u porodici)
• Roditeljstvo
• Bračni i porodični konflikti
• Separacija i razvod
• Gubitak i tugovanje
• Socijalna adaptacija
• Anksiozna i depresivna stanja
• Posle-porođajna depresija
• Sterilitet
• Poremećaji ishrane (anoreksija, bulimija, gojazost)
• Bolesti zavisnosti ( alkoholizam, narkomanija, kockanje…)
• Traumatska iskustva i iskustva nasilja
• Emocionalni problemi dece i adolecenata
• Poremećaji ponašanja dece i adolecenata
• Individualni i profesionalni stres, itd.